گزارش گل چرم
پیازها در مزارع خاك می شود، موزها در گمرك می گندد!
گل چرم: سیاست های نادرست در عرصه تولید، صادرات و واردات محصولات كشاورزی چالش های گوناگونی را برای تولیدكنندگان و مصرف كنندگان ایجاد و خسارات گاها جبران ناپذیری را به بخش كشاورزی واردكرده است.
به گزارش گل چرم به نقل از مهر، بخش کشاورزی طی هفته های اخیر شاهد نابسامانی های گسترده ای در حوزه های مختلف تولید، صادرات و واردات بوده است. عدم تخصیص ارز به برخی کالاهای استراتژیک همچون نهاده های دامی و برنج و همینطور بلاتکلیفی واردکنندگان موز در گمرکات، سبب افزایش قیمت این محصولات در بازار داخل و سرگردانی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شده است. همینطور افزایش تولید پیاز، ماندن این محصول روی دست کشاورزان و عدم امکان صادرات آن به سبب تصمیمات اشتباه در گذشته و از دست رفتن بازارهای صادراتی از دیگر چالش های بخش در ایام اخیر بوده است؛ این در حالیست که مقام معظم رهبری سال ۹۹ را سال جهش تولید نام گذاری کرده اند و از سیاست گذاران و تصمیم گیران بخش انتظار می رفت که با تدابیر مناسب تری در این عرصه عمل کنند.
متأسفانه ضعف سیاست گذاری های تولیدی و تجاری حوزه کشاورزی محدود به سالجاری نیست و هر سال شاهد می باشیم که تولید یک محصول در کشور به شدت افزایش می یابد و قیمت آن به اندازه ای افت می کند که حتی برداشت آن برای کشاورزان به صرفه نیست و در دور بعدی کشت، بدلیل افت تولید (ناشی از زیان کشاورزان در دوره قبلی) با کمبود عرضه به بازار و افزایش شدید قیمت برای مصرف کنندگان مواجه هستیم. در این میان ضعف سیاست های تجاری بخش کشاورزی هم هر از گاهی سبب ممنوعیت صادرات و زمین گیر شدن تولید انبوه صادراتی روی زمین کشاورزان و زیان آنها می شود. اتفاقی که سال قبل برای گوجه فرنگی افتاد و سازمان مرکزی تعاون روستایی ناچار به خرید بخش زیادی از این محصول شد. حسین شیرزاد، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی از این خرید بعنوان کنترل سونامی گوجه فرنگی یاد کرده بود. (جزئیات بیشتر) چغندرقند هم همچون محصولاتی است که از ضعف تصمیمات و سیاست گذاری ها صدمه دیده است؛ بهمن دانایی، دبیرانجمن کارخانجات قند و شکر اسفندماه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشته بود: سال قبل به سبب پایین بودن نرخ خرید تضمینی و رقابتی نبودن تولید چغندر قند نسبت به برخی محصولات سبزی وصیفی، کشاورزان به کشت خربزه، هندوانه، خیار و گوجه فرنگی روی آوردند و کشت این محصولات آنقدر زیاد شد که دولت مجبور به خرید توافقی آنها شد و منابع مالی بسیاری زیادی را برای خرید این محصولات در نظر گرفت… علاوه بر این حدود ۲۰۰ میلیون دلار هم صرف واردات شکر بمنظور جبران کاهش کسری تولید شکر شد؛ ازاین رو دولت هم به صورت ریالی و هم به صورت ارزی زیان کرد. (جزئیات بیشتر) تکرار سونامی گوجه فرنگی این دفعه برای پیاز! عدم رعایت الگوی کشت ابلاغی به سبب فقدان ضمانت های اجرایی در سیاستگذاری های کلان بخش کشاورزی مساله مهمی است که احتیاج به گفتگو با جامعه کشاورزی، سیاست های اقناعی، ضمانت های اجرایی دقیق و محکم و تصویب قانون در مجلس دارد این ماجرا سال جاری برای پیاز تکرار شده و ضعف سیاست گذاری و مدیریت تولید و بازار محصولات کشاورزی را بار دیگر به رخ کشیده است. حسین شیرزاد، معاون وزیر جهاد کشاورزی و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی که سازمان متبوعش مأموریت یافته مبادرت به خرید پیاز از کشاورزان کند، همچون علل ایجاد سونامی پیاز را بی توجهی به ابلاغیه ها و دستورالعمل های صادره و عدم رعایت الگوی کشت توسط کشاورزان منطقه عنوان نمود و گفته است: طبق اعلام واحدهای تخصصی سازمان جهاد کشاورزی منطقه، سطح زیر کشت معین شده برای محصول پیاز در سال ۹۸ مقدار ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار بوده؛ در حالیکه میزان ۱۱ هزار و ۲۰۰ هکتار، معادل دو برابر الگوی تعیین شده، زیر کشت محصول پیاز قرار گرفته و متأسفانه سرانه تولید پیاز منطقه را از ۳۰۰ هزار تن به ۵۶۰ هزار تن افزایش داده است. عدم رعایت الگوی کشت ابلاغی به سبب فقدان ضمانت های اجرایی در سیاستگذاری های کلان بخش کشاورزی مساله مهمی است که احتیاج به گفتگو با جامعه کشاورزی، سیاست های اقناعی، ضمانت های اجرایی دقیق و محکم و تصویب قانون در مجلس دارد. براین اساس و درحالی که خیلی از کارشناسان بخش کشاورزی معتقد هستند که فقدان الگوی مناسب کشت محصولات کشاورزی همچون مهم ترین علل این امر است، جواد وفابخش، سرپرست معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی اخیراً در گفتگویی با خبرنگار مهر اظهار داشته بود: این نظریه را که طی ۴۰ سال قبل الگوی کشتی برای بخش کشاورزی تدوین نشده و مطالعه جامع و دقیقی هم دراین زمینه انجام نشده است، نمی پذیرم. کشور ما از دوران قبل از انقلاب دارای مطالعات جامعی است که در هر منطقه چه محصولی توان تولید دارد و می توان بازار مناسبی هم برای آن در داخل یا خارج فراهم نمود. شکل گیری قطب های تولید، کشت و صنعت های تولیدی و … هم بر همین مبنا بوده است. بعد از انقلاب اسلامی هم برنامه های محصولی در دولت های مختلف با مقیاس ها و اهداف متفاوت تهیه شده است؛ ولی البته اذعان داشت که خیلی از این برنامه ها به سبب فراهم نشدن الزامات آن به سرانجام نرسیده است.(جزئیات بیشتر) وی در عین حال از تدوین طرح جدید الگوی کشت محصولات کشاورزی اطلاع داده بود که البته معلوم نیست که این برنامه چه زمانی به مرحله عملیاتی شدن برسد. مرکز پژوهش های مجلس: برای اجرای الگوی کشت اقدامی نشده است مرکز پژوهش های مجلس فروردین ماه سال جاری در گزارشی اعلام نمود: در برنامه ششم، دولت موظف به طراحی واجرای الگوی کشت بوده اما بعد از سه سال هنوز اقدام خاصی دراین زمینه انجام نشده است.(جزئیات بیشتر) محمدشفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور هم اخیراً در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلان اینکه زیرساخت های لازم برای اجرای طرح الگوی کشت محصولات کشاورزی در کشور وجود ندارد، با اشاره به افت شدید قیمت پیاز و ماندن این محصول روی دست کشاورزان، اظهار داشته بود: هر سال ما دراین زمینه شاهد ایجاد چالش های جدی برای بخش کشاورزی هستیم و تولید یک محصول افزایش یا کاهش قابل ملاحظه ای پیدا می کند. در سالجاری هم این اتفاق برای پیاز افتاده و الان این محصول را به قیمت کیلویی ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می کنند. ازاین رو بخش عظیمی از کشاورزان به سبب اینکه هزینه های برداشت بسیار بیشتر از این رقم هاست، مبادرت به برداشت محصول خود نمی کنند.
بزرگترین مشکل بخش کشاورزی، مدیریت است. مدیریتی که هنوز پس از گذشت ۴ دهه نتوانسته در حوزه آمایش سرزمین، الگوی کشت و تنظیم بازار اقدامات مؤثری انجام دهد وی ادامه داد: متأسفانه این سناریو هرساله برای بعضی از محصولات تکرار می شود به عنوان مثال چندسال گذشته چنین اتفاقی برای محصول هندوانه افتاد و تنها در یک شهرستان ۵ هزار هکتار از محصول برداشت نشد.(جزئیات بیشتر) ملک زاده خاطرنشان کرد: بزرگترین مشکل بخش کشاورزی، مدیریت است. مدیریتی که هنوز پس از گذشت ۴ دهه نتوانسته در حوزه آمایش سرزمین، الگوی کشت و تنظیم بازار اقدامات مؤثری انجام دهد. وی تصریح کرد: در واقع فقدان زنجیره تولید، تأمین و ارزش سبب چنین اتفاقی شده است. اگر در بحث صنایع تبدیلی و تکمیلی، فرآوری محصولات کشاورزی و انبارداری مشکلاتمان را حل کرده بودیم امروز با چنین مشکلات بزرگی در عرصه تولید مواجه نبودیم. ملک زاده افزود: امروزه دنیا هم با خام فروشی و فله فروشی محصولات کشاورزی و غذایی فاصله گرفته و محصولات تولیدی فرآورده می شود. ازاین رو با این شرایط ما شانسی برای توسعه صادرات هم نداریم.
مصطفی شریف، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی هم مدتی قبل در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ضرورت اجرایی شدن طرح الگوی کشت در کشور به منظور توسعه بخش کشاورزی، تدوین یک الگوی کشت مناسب برای کشاورزی کشور و اجرای آنرا امری ضروری عنوان کرده بود. (جزئیات بیشتر)
وی با اعلان اینکه در مناطق روستایی با مسائل اجتماعی هم مواجه هستیم و کشاورزان به راحتی نمی پذیرند که الگویی را اجرا کنند، اظهار داشته بود: باید فرهنگ سازی و آموزش های لازم دراین زمینه صورت گیرد. اجرای هیچ طرحی بدون در نظر گرفتن مسائل اجتماعی و فرهنگی موفق نخواهد شد.
زمانی که مسؤلان برای صادرات پیاز تعرفه ۱۰ هزارتومانی اعمال می کردند باید به این فکر بودند که ایران بازارهای جهانی را از دست می دهد و کشورهای دیگر جایگزین ما در تأمین پیاز مورد نیاز آنها می شوند
وقتی ضعف سیاست های تجاری، کشاورزان را زمینگیر می کند
علاوه بر مسائل و چالش های حوزه تولید و صادرات، در بخش واردات نهاده های کشاورزی هم با چالش های جدی مواجه هستیم به صورتی که عدم تخصیص بموقع ارز برای واردات نهاده های دامی سبب کمبود عرضه و افزایش قیمت نهاده ها در بازار شده و مشکلات زیادی را برای واردکنندگان و تولیدکنندگان بوجود آورده است. این اتفاق در حوزه برنج هم رخ داده و سبب افزایش قیمت کالا برای مصرف کنندگان نهایی شده است. اخیراً هم محموله های موز وارداتی در گمرکات سرگردان مانده اند و در حال فاسد شدن هستند این امر سبب شده کسانی که در انبارهای خود موز دارند این میوه را با نرخ های گزاف عرضه کنند و الان قیمت این میوه برای مصرف کنندگان از ۲۰ هزارتومان عبور کرده است.(جزئیات بیشتر)
در همین زمینه، سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن انتقاد شدید از سیاست های دولت در زمینه صادرات و واردات محصولات کشاورزی، تصریح کرد: صادرات و واردات یک جاده دو طرفه است و هر دو طرف باید بموقع صورت گیرد تا مشکلی برای بازار داخل، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ایجاد نشود.
پیازها خاک می شود، موزها می گندد! وی با اشاره به تاثیر این تصمیمات خلق الساعه بر صادرات و واردات بموقع و کافی محصولات کشاورزی اظهار داشت: زمانی که مسؤلان برای صادرات پیاز تعرفه ۱۰ هزارتومانی اعمال می کردند باید به این فکر بودند که ایران بازارهای جهانی را از دست می دهد و کشورهای دیگر جایگزین ما در تأمین پیاز مورد نیاز آنها می شوند.(جزئیات بیشتر) نورانی با اشاره به مازاد تولید پیاز امسال اضافه کرد: هم اکنون پیاز روی دست کشاورزان مانده ضمن اینکه در سال های گذشته به دفعات این اتفاق در عرصه تولید گوجه فرنگی، سیب زمینی و هندوانه رخ داده بود. وی با اعلان اینکه کشاورزان بخش زیادی از محصول تولیدی خویش را برداشت نخواهند کرد، اظهار داشت: زمستان سال قبل بازار پیاز خوب بود و تولیدکنندگان سود کردند بنا بر این سال جاری تولید این محصول افزایش پیدا کرد. نورانی عدم اجرای دقیق و صحیح طرح الگوی کشت محصولات کشاورزی را عامل ایجاد چنین مشکلاتی عنوان نمود که سبب شده هر سال شاهد نابسامانی در عرصه تولید محصولات کشاورزی و زیان شدید تولیدکنندگان باشیم. او همینطور با اشاره به سرگردانی واردکنندگان موز در گمرکات گفته: الان این موزهای وارداتی آمده و در گمرکات مانده چون که بانک مرکزی کد تخصیص ارز را نمی دهد. در صورت ادامه روند فعلی طی روزهای آینده شاهد فساد موز در گمرکات خواهیم شد. سیاست های تولیدی-تجاری بخش کشاورزی نیازمند اصلاح و تنظیم گری است روایتی که شرح آن گذشت موید آن است که بخش کشاورزی به عنوان ضامن امنیت غذایی کشور امروز بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند اصلاح سیاست های تولیدی و تجاری است و لازم است متولیان در سال جهش تولید بیشتر از گذشته نسبت به حل چالش های آنکه سبب زیان گسترده تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می شود اهتمام ورزند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب